Οικοσύνθεση στον Άρη

Οικοσύνθεση στον Άρη

1) Πλανητική βιολογία. Οικοποίηση και γεωποίηση

Η «οικοποίηση» (Ecopoiesis) είναι όρος που εισήγαγαν οι McKay και Haynes για να περιγράψουν την δημιουργία ενός αυτοσυντηρούμενου οικοσυστήματος σε ένα πλανητικό περιβάλλον εκτός της γης (όπως ο Άρης). Ο όρος γη«οικοσύνθεση» (Ecosynthesis) σημαίνει την ανάπτυξη ενός οικοσυστήματος η οποία χαρακτηρίζεται από μια διαδοχική πορεία εξέλιξης. Κατά τη διάρκεια της εξέλιξης αυτής, παρατηρείται ο σταδιακός εμπλουτισμός της ποικιλότητας των οργανισμών του οικοσυστήματος. Ο όρος «γεωποίηση» (terraforming) αναφέρεται στη δημιουργία ενός περιβάλλοντος ομοίου με αυτόν της γης.  Σε αυτήν την εργασία θα εστιάσουμε μόνον την οικοσύνθεση (κι όχι στη γεωποίηση).

Οικοσύνθεση θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί μέσω μιας (υποβοηθούμενης από τον άνθρωπο) εισδοχής διαδοχικών οικοσυστημάτων σε έναν πλανήτη. O Άρης είναι ο πιο κατάλληλος πλανήτης του πλανητικού μας συστήματος για οικοποίηση. Το κλίμα του μοιάζει με αυτό ενός πολύ υψηλού επίγειου βουνού. Η χρονική ακολουθία των οικοσυστημάτων που θα εισάγονταν στον Άρη θα μπορούσε να είναι παρόμοια με την σειρά των οικοσυστημάτων που παρατηρούμε κατά την κάθοδο ενός βουνού της γης: Κάθε κατάβαση σε ύψος έχει ως αποτέλεσμα ένα θερμότερο, υγρότερο κλίμα και μια πλουσιότερη «βιολογική κοινότητα» ή οικοσύστημα. Αρχίζοντας με το κλίμα μιας πολικής ερήμου, περνάμε σε οικοσυστήματα που συναντά κανείς σε τούνδρα, ύστερα σε ένα βορεινό δάσος, και αντίστοιχα σε υγρασίες που συναντά κανείς σε ερήμους, λιβάδια ή δάση.

Ο αρχικός στόχος της «εφαρμοσμένης πλανητικής μηχανικής» είναι να μετατρέψει το κλίμα του Άρη έτσι ώστε κάποιες περιοχές του πλανήτη να αποκτήσουν κλίμα παρόμοιο με μια πολική έρημο. Σε σε αυτές τις περιοχές θα μπορεί να εισαχθεί ένα μικροβιακό οικοσύστημα που περιέχει βακτηρίδια, κυανοβακτηρίδια, πράσινη άλγη και λειχήνες.

Στη συνέχεια η «εφαρμοσμένη πλανητική μηχανική» και βιολογικοί μηχανισμοί (οι οποίοι θα ανατροφοδοτούν τις συνθήκες που ευνοούν την ανάπτυξή τους) θα μετατρέψουν σταδιακά το κλίμα του Άρη περαιτέρω. Με την πάροδο των ετών, το κλίμα θα μοιάζει να «κατεβαίνει το βουνό» μέσω διαδοχικά πιο ήπιων κλιμάτων και περισσότερο πολυσύνθετων οικοσυστημάτων. Σε κάθε στάδιο οι οργανισμοί θα αλλάξουν το περιβάλλον περεταίρω και θα το προετοιμάζουν για τα επόμενα στάδια.

Οι Christopher McKay και Robert Haynes είχαν επισημάνει ότι: «… εάν αποφασιστεί να εφαρμοστεί το ένα τέτοιο πρόγραμμα της «πλανητικής μηχανικής» (planetary engineering), θα είναι θεμελιακής σημασίας μια αργή και προσεκτική προσέγγιση. Θα πρέπει να αφεθεί αρκετός χρόνος για ένα ευρύ φάσμα των μελετών του Άρη όπως υπάρχει σήμερα, και για προσεκτικό προγραμματισμό, μοντελοποίηση και «πιλοτικές» δοκιμές που θα αφορούν στην ανταπόκριση φυτών στο διαμορφούμενο περιβάλλον (όπου είναι δυνατές) σε όλα τα διαδοχικά βήματα του εγχειρήματος.»

Αλλά πριν εξειδικεύσουμε την προσοχή μας στον Άρη έχει ενδιαφέρον να δούμε σε συντομία ποιοι παράγονες καθιστούν έναν πλανήτη ή δορυφόρο κατοικήσιμο από ζωντανούς οργανισμούς, όπως αυτό παρουσιάζεται συνοπτικά στους πίνακες της επόμενης σελίδας.

Συνέχεια άρθρου >

Μετάβαση σε άλλη ενότητα του άρθρου:

  1. Πλανητική βιολογία. Οικοποίηση και γεωποίηση.
  2. Τι καθιστά έναν πλανήτη κατοικήσιμο από ζωντανούς οργανισμούς
  3. Το ενδεχόμενο παρούσας ζωής στον Άρη
  4. Το περιβάλλον του Άρη και η εφαρμοσμένη πλανητική μηχανική
  5. H οικολογική διαδοχή στην πλανητική οικοσύνθεση
  6. Συνοπτική εικόνα ενός μοντέλου οικοσύνθεσης για τον Άρη
  7. Το αρχικό στάδιο εφαρμοσμένης πλανητικής μηχανικής
  8. Το μικροβιακό οικοσύστημα
  9. Το οικοσύστημα χλόης και ανθοφόρων φυτών
  10. Το Βόρειο δασικό οικοσύστημα
  11. Εύκρατα οικοσυστήματα
  12. Επίλογος